Lezend over Eckhart word ik verwezen naar het boek van Dorothee Sölle, Mystiek en verzet. Het stond al tijden in mijn kast, nog ongelezen.
Tot mijn verrassing bespreekt Sölle in het boek de bekering/mystieke ervaring van de Britse hoogleraar uit Oxford. Twee werelden ontmoeten elkaar, waarvan ik dacht dat ze elkaar niet zouden kennen.
Sölle beschrijft Lewis' ervaring respectvol en heel precies. Ze merkt op dat de wereld van Lewis, die alles op orde lijkt te hebben, door zijn zelforganisatie zakt. Met komische en alarmerende beelden beschrijft Lewis zichzelf als een ingekapselde kreeft, een man in een knellend pak, een sneeuwpop.
Sölle: "De wereld van dit ingekapselde ik is alledaags en saai, alles is geregeld en zonder sensatie. In deze normaliteit van het existeren is God afwezig en onbekend" (Mystiek en verzet, 47).
De ontmoeting met de Eeuwige heeft tot gevolg dat in een moment - welke Lewis zelf beschrijft als een volstrekt open en vrijwillige keus - "alle verhulsels, vormen, rollen, bevriezingen die het ik normaliter onder controle" heeft weg vallen. De mens Lewis wordt vrij, het pantser verkruimelt, de sneeuwpop smelt.
Hier vallen 'kiezen' en 'gekozen worden' samen. "Ik ben wat ik doe", vat Lewis het zelf kernachtig samen.
Eckhart noemt deze eenheidservaring het doen 'zonder waarom'.
Zou Jezus daarom een kind ten voorbeeld stellen aan allen die het koninkrijk zoeken. Want een kind valt helemaal samen met zichzelf, gaat helemaal op in zijn spel. Als hij politieagentje speelt, isstyle="font-style:italic;"> hij een politieagent. Een kind is wat hij doet - en omgekeerd.
Op nog een ander niveau blijkt de mystieke ervaring een ervaring van eenheid te zijn: het verbindt hier twee werelden. Van een traditioneel gelovige als Lewis en een modern gelovige als Sölle. De wereld van de apologetiek en de politiek. Het verticale en het horizontale. Intimiteit en solidariteit (Jurjen Beumer).
Toevallig bekeken we vorige week maandag de film Shadowlands over het leven van Lewis. De rol wordt vertolkt door Anthony Hopkins.
Prachtig laat hij zien hoe de zelfverzekerde Jack Lewis van zijn stuk is (stottert, niet uit zijn woorden komt, schokkerig beweegt) als hij Joy Gresham ontmoet.
Niet voor niets heet Lewis' autobiografie 'Surpised by Joy', 'Verrast door Joy/vreugde'.
Een mooie bespreking door Sylvain de Bleeckere van de film staat trouwens in het zo juist verschenen 'De bijbel cultureel'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten