woensdag 9 april 2008

Verschillende gestalten


De colleges van Frans Maas bieden een korte inleiding spiritualiteit. Een eerste terreinverkenning aan de hand van een beschrijving van het veld en een paar voorbeelden: Meester Eckhart, Johannes van het Kruis als klassieke voorbeelden en enkele mensen uit de twintigste eeuw (rond de tweede wereldoorlog): Simone Weil, Dag Hammerskjöld, Etty Hillesum.

De grens tussen spiritualiteit en mystiek is vloeiend. Bij spiritualiteit richt je de aandacht meer op de praktijk van het leven. Het gaat over hoe jij vorm geeft aan bidden en werken, welke keuzes je maakt, hoe je relaties in elkaar steken en hoe je met de moeilijkheden van het leven omgaat. Mystieke schrijvers richten zich vooral op het omvormingsproces van de mens, hoe dat van Gód uit uitwerkt.

Simone Weil is een intrigerende en (of beter: want) ongrijpbare figuur. Zij wordt een mystiek schrijfster in de reflectie op haar zoektocht als jodin en in confrontatie met de christelijke traditie en het sociale onrecht. Ze wilde zo dicht mogelijk bij de lijdende mens staan en met hen mee lijden.
En dat deed ze op een absurd, radicale manier. Ze overleed in 1943 in Engeland waar ze opgenomen was voor behandeling van TBC. Hoewel uitgeput en ernstig verzwakt weigerde ze niet meer te eten dan de mensen in het oorlogsgebied.
Ze is geschoold als filosofe en groet op in een joods-agnostisch milieu. Op zoek naar de waarheid wil ze volstrekt integer zijn. Van elke bewering die je doet (bijvoorbeeld 'God bestaat'), moet je ook het tegendeel doordenken (dus ook 'God bestaat niet').

dinsdag 8 april 2008

Pauze met Pasen en de draad weer oppakken

Na het derde blok in de maand februari heb ik de studie even laten rusten. De viering van Pasen vroeg alle aandacht. Met vieringen en een hele nacht waken met de jongeren in onze gemeente. Heel intensief en mooi. Met veel facetten. Verstilling, het buiten zingen bij het vuur dat brandt, het wachten op het licht dat komt en er is als een geschenk en weldaad. De paaswake begon met onstuimig weer en veel wind. Naarmate de nacht vorderde werd het stiller, alsof de schepping zijn adem inhield.

Inmiddels ben ik begonnen aan mijn tweede schrijfopdracht. Ik loop daarmee erg uit de pas, maar kan nu in de collegevrije periode proberen een inhaalslag te doen.

Dit tweede verslag gaat over de collegestof van Frans Maas, inleiding spiritualiteit. Het betreft een eerste introductie en enkele uiteenlopende tendensen en personen zoals Johannes van het Kruis en Dag Hammerskjöld, Simone Weil en Etty Hillesum.